Wat is hyperemesis gravidarum?

Hyperemesis gravidarum (HP) is een aandoening waar zo’n 2% van de zwangere vrouwen mee te maken krijgt. Het gaat hierbij om extreme misselijkheid met overmatig overgeven. Bij normale misselijkheid tijdens de zwangerschap gaat het meestal om ochtendmisselijkheid, eventueel gepaard met braken. Dat hoeft geen reden tot zorgen te zijn, zolang tussen het braken door eten wel gewoon lukt en gewichtsverlies niet van toepassing is. Normale misselijkheidsklachten verdwijnen meestal na het eerste trimester weer.

Bij HP zijn de klachten echter een stuk heftiger en gaan ze door gedurende de gehele zwangerschap. Het is hierbij moeilijk eten binnen te houden waardoor gewichtsverlies het gevolg is. Dat kan gevolgen hebben voor je gezondheid.

''Dertig keer per dag overgeven: ik hield niks binnen''

Jessica Sinay kreeg te maken met HP, en wel met alle drie haar zwangerschappen. ''Er was een kans van 80% dat ik nog een keer met HG te maken zou krijgen. Uiteindelijk dachten we: dan maar 9 maanden bikkelen, maar dan krijgen we er wel ons hele leven iets voor terug. De zwangerschappen waren moeilijk, alhoewel het braken bij mij 'al' stopte met 22 weken zwangerschap. Er zijn nameljk vrouwen die nog aan het braken zijn in de verloskamer'', vertelt zij. Jessica is tevens bestuurslid bij Stichting ZEHG. Hier kunnen vrouwen en hun partners contact zoeken met lotgenoten, en meer informatie over HG vinden.

''Ik moest wel dertig keer per dag overgeven. Het enige wat ik enigszins kon binnenhouden, was junkfood. Verre van ideaal, maar beter dan niks: iets wat ook verloskundigen zeggen. Ik focuste me dan ook op wat ik wél kon binnenhouden, wat dat dan ook was. Gemberthee drinken of andere tips tegen zwangerschapsmisselijkheid, zijn bij HG patiënten niet van toepassing''.

HP symptomen

De volgende klachten kunnen wijzen op hyperemesis gravidarum:

• Meerdere keren per dag overgeven, soms tot wel tientallen keren
• Haast niks binnen kunnen houden, soms ook geen water
• Oververmoeidheid
• Gewichtsverlies
• Moeite hebben met normale activiteiten zoals traplopen of douchen
• Symptomen van uitdroging
• Overgevoeligheid voor prikkels
• Klachten die doorgaan na het eerste trimester

Oorzaak HP

Recent onderzoek heeft uitgewezen dat een stofje in de vroege placenta ervoor zorgt dat HG wordt gecreëerd. Dit stofje zet namelijk de hersenen aan tot misselijkheid en overgeven. Ook stress zou een invloed kunnen hebben en de klachten kunnen verergeren. Daarnaast is er een verhoogd risico op HG bij een molazwangerschap of meerlingzwangerschap.

HP gevaarlijk?

Gelukkig is hyperemesis gravidarum niet schadelijk voor je baby. Het is alleen niet goed voor je eigen gezondheid, door het risico op uitdroging en ondervoeding. Je lichaam zal er altijd voor zorgen dat je baby als eerste krijgt wat hij nodig heeft, zelf als dat betekent dat er van je vetreserves gebruik moet worden gemaakt. Het is dus niet bepaald schadelijk voor je baby, maar natuurlijk heeft je kindje er meer baat bij wanneer er genoeg gevarieerd voedingsstoffen je lichaam binnenkomen en ook binnen worden gehouden.

Als je de symptomen van HG herkent, is het een goed idee om contact op te nemen met je verloskundige of huisarts. De uitdroging en ondervoeding moeten namelijk wel behandeld worden. In vele gevallen is hiervoor ziekenhuisopname noodzakelijk.

De problemen door HG ontstaan ook door schuldgevoel. Zo kunnen sommige vrouwen zich voelen alsof ze liever niet zwanger zouden zijn, alsof hun lichaam hen in de steek laat, omdat je niet goed je dagelijkse activiteiten kunt uitvoeren, niet blij bent met de zwangerschap, etcetera. Om jezelf niet gek te maken met deze gedachtes, is het een goed idee om contact op te nemen met lotgenoten via bijvoorbeeld Stichting ZEHG.

Omgaan met HG

9 maanden lang niks binnen kunnen houden en ziek zijn is niet niks. Je verloskundige en artsen zullen je helpen toch zo gezond mogelijk te blijven en eventueel zal je worden opgenomen in het ziekenhuis. Om de zwangerschap met HG toch een beetje door te komen, kunnen de volgende tips helpen:

• Eet zodra je honger krijgt. Meestal is eetlust zeldzaam met HG, dus als je ook maar een beetje trek krijgt, probeer dan te eten en drinken. Eet wat je op dat moment het beste kunt binnenhouden, ook al is het misschien niet het gezondste.
• Zorg voor hulp in het huishouden en met andere kinderen. Je gebrek aan energie kan het lastig maken huishoudelijke taken bij te houden en goed voor je andere kinderen te zorgen, dus bespreek dit met je omgeving en schakel indien mogelijk huishoudelijke hulp in.
• Vertel het je werkgever. Op je werk kan het ook lastig worden met HG, bespreek het daarom met je werkgever. Jullie kunnen dan samen inschatten of je nog wel kan werken en of je misschien een uitkering nodig hebt voordat je met zwangerschapsverlof gaat.
• Beperk stress. Door veel te piekeren en te stressen, maak je de situatie niet beter. Maak je niet te veel zorgen over je baby, want je baby leeft van jouw reserves.
• Eet kleine beetjes. Zo is de kans groter dat je het beter binnen kunt houden. Bij voorkeur voedsel met veel eiwitten en koolhydraten en weinig vet.
• Zoek contact met andere HG vrouwen. Door te praten met lotgenoten, kan je je beter begrepen voelen en tips uitwisselen.