Functies van de navelstreng

Je baby is tijdens de zwangerschap volledig afhankelijk van de placenta en de navelstreng voor het binnenkrijgen van zijn voedingsstoffen en zuurstof. Dit wordt uit jouw bloed gefilterd door de placenta, waarna het via de navelstreng bij je baby terecht komt. Daarnaast krijgt je baby via de placenta en de navelstreng antistoffen en hormonen mee.

Niet alleen krijgt je baby het nodig binnen via de navelstreng, ook het nodige gaat er via deze weg weer uit. Via de navelstreng worden afvalstoffen en koolzuur uit het lichaampje van je baby afgevoerd waarna ze weer in jouw bloedstroom terechtkomen. Vervolgens verlaten ze je lichaam via jouw nieren en longen.

Lengte en karakteristieken van de navelstreng

De navelstreng is behoorlijk lang! Aan het einde van de zwangerschap is hij wel 50 centimeter lang en 2 centimeter dik. Door de navelstreng lopen twee slagaders en één gewone ader. Een navelstreng kan dik en rubberachtig aanvoelen. Je zult zien dat de navelstreng bij de geboorte een dikke substantie om zich heen heeft, die de bloedvaten beschermt.

Navelstreng doorknippen, uitkloppen of lotusbevalling?

• Navelstreng direct doorknippen

Na de bevalling wordt meestal gekozen om de navelstreng direct door te knippen, meestal kan dit worden gedaan door de vader of partner. Dit wordt ook wel afnavelen genoemd. Dat doet geen pijn voor je baby, want er lopen geen zenuwen door de navelstreng heen. Je verloskundige of gynaecoloog klemt de navelstreng af met een navelklem, waarna hij kan worden doorgeknipt. Het is de standaardprocedure bij een bevalling, tenzij je zelf graag anders wenst.

• Navelstreng laten uitkloppen

Als je liever even wacht met het doorknippen van de navelstreng na de geboorte, dan kan dit ook. Dit wordt het uitkloppen van de navelstreng genoemd. Er wordt beweerd dat het twee tot drie minuten laten uitkloppen van de navelstreng positieve gezondheidseffecten kan hebben voor je baby, omdat het laatste bloed vanuit de placenta dan bij je baby terecht kan komen. Zo neemt het aantal rode bloedlichaampjes toe bij je baby. Voor veel ouders is het ook iets intuïtiefs: het voelt simpelweg niet goed om direct na de bevalling de navelstreng door te knippen waar je baby 9 maanden lang aan vast heeft gezeten.

• Lotusbevalling

Sommige ouders kiezen voor een lotusbevalling, wat inhoudt dat je de navelstreng helemaal niet doorgeknipt, maar hem zelf laat ‘afsterven’. Dit houdt ook in dat de navelstreng gedurende deze tijd verbonden blijft aan de placenta, die dus nog een aantal dagen met je baby verbonden blijft. Nadat de navelstreng is uitgeklopt, verliest hij zijn functie, dus bewezen gezondheidsvoordelen heeft deze methode niet. Echter zijn er genoeg redenen waarom ouders voor een lotusbevalling zouden kiezen.

Navelstompje

Nadat de navelstreng is doorgeknipt blijft er het navelstompje over. Dat stompje droogt op, wordt hard, wordt zwart van kleur en verschrompelt. Dat gebeurt allemaal vrij snel. Na 5 tot 14 dagen valt dit navelstompje er weer af, en wat er dan overblijft is de navel. Trek zelf nooit het stompje los en ga er niet aan pulken, ook al lijkt het alsof hij er al bijna afvalt.

Het is belangrijk het navelstompje goed te verzorgen door hem schoon en droog te houden. Om hem zo snel mogelijk te drogen, is regelmatig luchten belangrijk. Je kunt het navelstompje wassen met water en eventueel zeep. Dep het stompje wel voorzichtig droog, en zorg ervoor dat de luier van je baby het stompje niet bedekt, totdat het er volledig is afgevallen. Is de rand van de navel rood en opgezwollen, en ruikt de navel vies? Dan kan je baby een infectie hebben. Neem in dat geval even contact op met je verloskundige.

Navelstrengbloed doneren

Na een bevalling in het ziekenhuis wordt standaard het navelstrengbloed en de placenta weggegooid. Maar het navelstrengbloed kan je ook opslaan of ! Hierin zitten namelijk vele stamcellen die kunnen helpen bij het behandelen van verschillende ziektes. Dit kan dus iets zeer waardevols zijn voor ouders om te overwegen. Je kunt de stamcellen ook opslaan, waarvoor je jaarlijks een vast bedrag betaalt. Bij een thuisbevalling is het niet mogelijk om navelstrengbloed te doneren. Als je een van deze opties graag zou willen, bespreek dit dan met je verloskundige.

Complicaties met de navelstreng

• Knoop of navelstrengomstrengeling

Het komt niet veel voor dat er ernstige complicaties met de navelstreng ontstaan tijdens de zwangerschap of bevalling. Toch kan het voorkomen dat er een knoop in de navelstreng komt of dat er sprake is van navelstrengomstrengeling. Dat kan gebeuren wanneer je baby bepaalde bewegingen maakt in de baarmoeder, waardoor hij letterlijk in de knoop raakt met de navelstreng. Meestal kunnen deze twee complicaties geen kwaad en kan er prima een natuurlijke bevalling plaatsvinden. Het wordt pas gevaarlijk als er sprake is van meervoudige omstrengeling of wanneer de knoop wordt aangetrokken tijdens de bevalling en je baby te weinig zuurstof krijgt, in welk geval een keizersnede nodig is.

Alles weten over mogelijke complicaties tijdens de bevalling? Volg de bevallingscursus, deel van ons online cursuspakket.

• Uitzakking van navelstreng

Een uitzakking van de navelstreng houdt in dan een deel van de navelstreng onder je baby terecht komt en als eerste in het geboortekanaal terechtkomt. Het gewicht van je baby drukt dan de navelstreng dicht, waardoor er niet genoeg zuurstof bij je baby kan komen. Dit is een complicatie die gelukkig niet veel (0,2% van de geboortes) voorkomt.