Hormonen na de bevalling

Hormonen zijn de basis van de zwangerschap. Door geslachtshormonen ben je vruchtbaar, kan de bevruchte eicel en je lichaam zich kan aanpassen aan het groeiende mensje in je buik. Oestrogeen  zorgt er bijvoorbeeld voor dat de eierstok gaat rijpen, door progesteron blijf je zwanger en oxytocine en adrenaline spelen weer een grote rol tijdens de bevalling. Na de bevalling zal je lichaam prolactine aanmaken om moedermelk aan te maken.

Na de geboorte zal je lichaam hard werken om je hormoonhuishouding weer in balans te krijgen, wat ontzwangeren wordt genoemd. Deze balans is belangrijk voor het algehele functioneren van je lichaam. Je hormonen hebben ontspanning, slaap, beweging, goede voedingsstoffen en tijd nodig om te herstellen. Omdat dit niet vanzelfsprekend is, kan het hormonale herstel achterblijven. Hierdoor komen klachten als somberheid, stemmingswisselingen of haaruitval veel voor.

Lichamelijke klachten door hormonaal herstellen

Verschillende lichamelijke klachten kunnen je overvallen na de bevalling, allemaal doordat je hormoonhuishouding zich aan het herstellen is.

• Naweeën: direct na de bevalling en in de kraamweek kun je behoorlijk last krijgen van naweeën. Dat wordt veroorzaakt doordat de baarmoeder weer moet krimpen naar het ‘originele’ formaat, en dat kan best pijnlijk zijn. Vooral wanneer je borstvoeding geeft, wordt door de toeschietreflex het krimpen van de baarmoeder aangemoedigd, waardoor je soms opeens een flinke nawee kunt krijgen tijdens het voeden.

• Overmatig zweten: Niet normaal, hoe veel je kunt zweten na de bevalling in de kraamweek! Dan komt allemaal omdat je onder de invloed van de zwangerschapshormonen veel vocht hebt vastgehouden tijdens de zwangerschap. Ook kun je daardoor meer moeten plassen dan normaal.

• Bekken- en rugklachten: het is niet vreemd als jij je enorm slap voelt. Het uittrekken van je spieren en gewrichtsbanden leidt ertoe dat je zwakker bent. Je lichaamssamenstelling is daardoor verandert, een verschuiving naar vet en verlies van spiermassa. Dit is iets wat je met de tijd weer moet opbouwen wanneer je sterk genoeg bent. Als je slap blijft dan wil je goed kijken naar je schildklierhormonen die dan misschien niet optimaal functioneren.

• Haaruitval: haaruitval is een veelvoorkomende klacht na de bevalling. Bij bijna iedere vrouw zal die volle bos die er op een gegeven moment was weer uitvallen, doordat je hormonen zich aan het herstellen zijn. Meestal gebeurt dit vanaf een paar maanden na de bevalling.

• Slaaptekort: door de hormoonwisselingen en kun je ook slechter gaan slapen. En dat met het slaaptekort door het wakker worden van je baby er bovenop, is geen pretje. Veel vrouwen verleren na langdurige slapeloosheid het goed kunnen slapen. Het is daarom belangrijk om jezelf een nachtroutine te geven net als aan je kleintje, en ‘s ochtends voldoende daglicht te zien om je dag- en nachthormoon, melatonine te stimuleren. Het wordt gelukkig met de tijd alleen maar beter!

• Afvallen: als je ook nog wat langer na je bevalling oververmoeid blijft, kan het zijn dat je schildklier wat te verduren heeft. Bij sommige vrouwen lukt het namelijk niet om de schildklier weer de balans te laten vinden. Daardoor kan je schildklier te traag gaan werken, waardoor je erg moe kunt worden, last houdt van haaruitval en daarnaast niet kunt afvallen. De huisarts kan dit met een bloedtest vaststellen. 

• Vruchtbaarheid: het kan 3-6 weken duren voordat je baarmoeder zich heeft gezuiverd en een nieuwe slijmlaag aanmaakt. Daarna kan er een eisprong plaatsvinden, en ben je dus weer vruchtbaar. Vrouwen die daarmee snel zijn, kunnen na 3 weken weer vruchtbaar zijn, waarna ze ongesteld worden. Je kunt dus ook weer zwanger raken vóórdat je ongesteld wordt! Geef je borstvoeding op verzoek? Dan kan het soms wel een jaar of langer duren voordat je menstruatie weer op gang komt!

• Geen libido: als je totaal geen zin hebt om weer te vrijen dan is dat niet gek. De hele dag een baby op en aan je zorgt ervoor dat je met name niet aangeraakt wil worden. Daarbij kan vaginale droogte en pijn ervoor zorgen dat je na een paar mislukte pogingen geen plezier meer beleeft in bed. Je hormonen zijn daarbij belangrijk voor het kunnen ervaren van een hoogtepunt. Als je hiermee worstelt, breng eerst een bezoekje langs de bekkenbodemfysio.

Mentale klachten door de hormoonhuishouding na zwangerschap

Mentaal kun je ook het een en ander te verduren krijgen. Klachten als vergeetachtigheid, slechte concentratie en stemmingswisselingen zijn geen uitzondering. Je kunt je zelfs soms een beetje labiel voelen, alsof je de controle bent verloren, waarna je heel verdrietig of boos kunt worden. Veel vrouwen hebben last van hyperalertheid waarbij ze het gevoel hebben altijd ‘aan’ te staan. Je lichaam zorgt ervoor dat je alerter bent, maar dit kan ook doorslaan naar anxiety en angstige gevoelens.

Somberheid voelen is normaal na de zwangerschap. Je kunt je voelen alsof je jezelf een beetje bent verloren als nieuwe moeder. Ook kan het huilen van je baby een beetje te veel worden. Wees echter attent op postnatale depressie: praat over je gevoelens met je omgeving, en geef het aan als het ver na de bevalling nog steeds een rol speelt.

Tip: In de cursus 'Herstellen na de bevalling', deel van ons online cursuspakket leer je wat er in je lichaam gebeurt na de bevalling en hoe je je herstel het beste kunt bevorderen.